1. Tổng quan về chứng dị dạng mạch máu não

Dị dạng mạch máu não là khi các mạch máu tại não phát triển với cấu trúc bất thường. Phụ thuộc vào vị trí dị dạng mà hiện tượng này sẽ gây ra những tổn thương và biến chứng khác nhau. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, dị dạng mạch máu não có thể khiến người bệnh tử vong.

Nguyên nhân dẫn đến dị dạng mạch máu não thường xuất phát từ các yếu tố như: dị tật bẩm sinh, chứng cao huyết áp hoặc bệnh lý liên quan đến mô liên kết. Trong đó dị tật bẩm sinh được xem là nguyên nhân chiếm tỷ lệ phổ biến nhất, thường xảy ra khi thai nhi được 4 - 8 tuần tuổi.

Trên lâm sàng dị dạng mạch máu não bẩm sinh ở giai đoạn đầu sẽ không biểu hiện bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào, chỉ cho tới khi các khối dị dạng bị vỡ và gây ra các phản ứng như đau đầu dữ dội, cơ thể co giật như động kinh thì mới được phát hiện ra.

Mô phỏng một ổ dị dạng mạch máu

2. Phân loại dị dạng mạch máu não

Dị dạng mạch máu não được phân chia thành những loại như sau:

2.1. Dị dạng động tĩnh mạch não

Nằm trong nhóm dị dạng mạch máu não bẩm sinh nguy hiểm nhất, đây là tình trạng bất thường của sự kết nối giữa động mạch và tĩnh mạch ở não. Dị dạng động tĩnh mạch não khiến tuần hoàn máu tại đây gặp cản trở, dòng máu giàu oxy sẽ gặp khó khăn trong việc vận chuyển từ tim đến não, đồng thời phần máu thiếu oxy sẽ khó được đưa trở lại tim và phổi.

Ổ dị dạng này khiến động mạch được nối thông với tĩnh mạch, do đó nó sẽ bỏ qua kết nối với các mao mạch nên những phân nhánh này sẽ không được cung cấp đủ máu. Chúng sẽ bị suy yếu và chết dần. Điều đáng lo ngại là khi máu đi qua ổ dị dạng thường sẽ gây áp suất nhanh và lớn khiến các mạch máu tại đây dễ bị vỡ dẫn tới chảy máu não cùng những biến chứng nghiêm trọng khác.

2.2. Giãn mao mạch

Tình trạng giãn mao mạch thường xảy ra ở các mao mạch nhỏ. Phần lớn đều bắt nguồn từ tổn thương mô phôi thai của thành mạch.

2.3. Dị dạng mạch máu thể hang

Ở thể dị dạng này mạch máu sẽ có cấu trúc tương tự như một quả dâu tằm, nổi lên các mũi đỏ mọng với kích cỡ từ 2mm cho tới vài cm. Đại não thường là khu vực dễ phát triển dị dạng mạch máu thể hang. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này chủ yếu là do di truyền, có những trường hợp thì lại xuất hiện ngẫu nhiên.

2.4. U tĩnh mạch

Trong quá trình phát triển tĩnh mạch có thể hình thành các khối u ở thùy trán. Những khối u này có thể chèn ép vào tổ chức não, làm tăng áp lực hoặc cản trở tuần hoàn máu.

Dị dạng mạch máu não là một bệnh lý có mức độ nguy hiểm cao

2.5. Phình động mạch não

Thể phình động mạch não được nhận diện thông qua cấu trúc phồng mạch máu não theo dạng hình thoi hoặc hình túi. Tương tự như các khối u, khi bản thân các mạch máu não phình to sẽ tạo ra một lực chèn ép lên các tổ chức mô não xung quanh nó. Cho đến khi những động mạch não này bị vỡ sẽ gây biến chứng xuất huyết não vô cùng nguy hiểm.

3. Các dấu hiệu cảnh báo tình trạng dị dạng mạch máu não

Dị dạng mạch máu não sẽ biểu hiện thông qua các triệu chứng điển hình như sau:

• Mờ mắt, chóng mặt, đau nhức đầu;
• Huyết áp tăng;
• Rối loạn ngôn ngữ, khó nói;
• Đột quỵ, liệt nửa người;
• Hôn mê, ý thức mơ màng;
• Động kinh, xuất huyết não.

Phần lớn các trường hợp bị dị dạng mạch máu não không được phát giác ngay từ sớm do triệu chứng ở giai đoạn đầu thường không rõ ràng. Chỉ khi bệnh nhân đang phải điều trị một bệnh lý nào đó (động kinh, co giật, đau đầu mạn tính) hay khi người bệnh nhập viện do đã xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng (xuất huyết dưới màng nhện, xuất huyết nội sọ), hoặc đi khám sức khỏe tổng quát có chụp MRI kiểm tra mạch não... thì mới phát hiện ra là đã bị dị dạng mạch máu não.

Dị dạng mạch máu não có thể gây đột quỵ

4. Dị dạng mạch máu não có thể gây ra những biến chứng gì?

Vì não bộ chính là cơ quan trọng yếu của hệ thần kinh trung ương nói riêng và cơ thể nói chung, do đó bất kỳ vấn đề bất thường nào xảy ra tại khu vực này đều nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng người bệnh. Dị dạng mạch máu não có thể dẫn tới các biến chứng như sau:

• Chảy máu não gây đột quỵ;
• Động kinh do tăng áp lực nội sọ;
• Liệt tay chân, tàn phế;
• Não úng thủy: khi các mạch máu não có cấu trúc dị dạng phát triển theo thời gian sẽ chèn vào những tổ chức khác của não bộ. Chính điều này cũng ảnh hưởng đến sự di chuyển của dịch não xung quanh khiến chúng bị tích tụ lại và đẩy mô não ra khỏi vị trí ban đầu. Nếu không được điều trị từ sớm, não úng thủy có khả năng khiến bệnh nhân bị liệt, mù, điếc, động kinh, trí tuệ chậm phát triển, tàn phế và tử vong;
• Dị dạng mạch máu não có thể trực tiếp khiến bệnh nhân tử vong ngay từ khi lần đầu xuất hiện.

5. Điều trị dị dạng mạch máu não

Mục tiêu điều trị là phòng ngừa nguy cơ vỡ mạch máu và tái phát vỡ mạch máu trong tương lai. Phụ thuộc vào tình trạng bệnh, mức độ dị dạng, thể chất và độ tuổi của bệnh nhân bác sĩ sẽ xem xét lựa chọn các phương án điều trị sau đây:

5.1. Sử dụng thuốc

Thuốc không có khả năng điều trị khỏi chứng dị dạng mạch máu não mà chỉ có tác dụng kiểm soát được các biểu hiện của bệnh trên lâm sàng. Các thuốc bổ trợ bao gồm: thuốc giảm đau đầu, thuốc hạn chế triệu chứng động kinh, co giật.

5.2. Phẫu thuật

Có 3 phương án phẫu thuật được đưa vào cân nhắc:

• Thuyên tắc nội mạch: ở các động mạch nuôi dưỡng nút dị dạng, bác sĩ sẽ đưa vào đó một loại ống thông và tiêm vào đó một chất làm tắc mạch nhằm giảm lưu lượng máu chảy vào nút dị dạng đó;
• Cắt bỏ đoạn mạch máu não dị dạng: phù hợp với những đoạn mạch máu não dị dạng ở vị trí dễ tiếp cận. Phẫu thuật loại bỏ mạch máu dị dạng chỉ nên được tiến hành khi ít có khả năng gây biến chứng co giật hoặc xuất huyết;
• Xạ phẫu não: năng lượng bức xạ sẽ được chiếu vào vị trí có các mạch máu dị dạng, được chỉ định cho những mạch máu chưa xuất huyết và không thể điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ.

Có thể thấy rằng hiện tượng dị dạng mạch máu não có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Nếu nhận thấy có các dấu hiệu cảnh báo tình trạng này thì người bệnh nên đi khám càng sớm càng tốt. Ngoài ra hàng ngày mỗi người hãy duy trì một lối sống lành mạnh, khoa học sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ gặp phải biến chứng do bệnh.

Chuyên khoa Thần kinh của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ thăm khám đáng tin cậy được nhiều khách hàng lựa chọn. Chuyên khoa là nơi quy tụ đội ngũ các chuyên gia, bác sĩ đầu ngành với nhiều năm kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về thần kinh. Ngoài ra MEDLATEC còn sở hữu hệ thống máy móc hiện đại (máy siêu âm, chụp X-quang, chụp CT, chụp MRI,...) có thể hỗ trợ hiệu quả trong quá trình chẩn đoán, đặc biệt là bệnh dị dạng mạch máu não cũng như các bệnh lý khác thuộc hệ thần kinh và các hệ cơ quan khác. Để được tư vấn chi tiết hơn, bạn đọc có thể liên hệ ngay qua hotline1900 56 56 56, tổng đài viên luôn sẵn sàng hỗ trợ và giải đáp cho quý khách hàng 24/7.