1. Đặc điểm sinh học cây thành ngạnh

Cây thành ngạnh(cây vàng la, cây đỏ ngọn, ngành ngạnh, cúc lương,...), thuộc họ Nọc sởi. Thân cây thành ngạnh có thể cao 6 - 12m, phần gốc có gai. Khi còn non, cành thành ngạnh có một lớp lông tơ vàng nhạt. Về già, cành trở nên nhẵn và chuyển sang màu xám.

Hoa cây thành ngạnh

Lá thành ngạnh có hình bầu dục hoặc mác, mọc đối. Đầu lá thường nhọn rồi thuôn dần ở phần gốc. Trung bình mỗi lá dài khoảng 6 - 11cm, rộng khoảng 2.5 - 3.5cm. Mặt phía trên của lá được phủ lớp lông dày và mịn hơn so với mặt dưới. Khi còn non, lá màu hồng đỏ, cuống ngắn.

Hoa thành ngạnh mọc thành chùm hoặc riêng lẻ ở kẽ lá, màu hồng nhạt. Quả dạng nang. Thành ngạnh thường ra hoa và quả vào tháng 5 - 7.

Do có khả năng chịu hạn cao và ưa sáng nên cây thành ngạnh thường mọc ở vùng ven rừng, đồi, bờ mương,...

2. Cây thành ngạnh có tác dụng gì?

Y học hiện đại đã nghiên cứu và chỉ ra rằng lá của cây thành ngạnh có thành phần flavonoid và tanin nên có khả năng chống oxy hóa mạnh. Sử dụng cao thành ngạnh giúp hoạt hóa hệ thần kinh thực vật bởi nó làm tăng nhẹ sóng beta điện não đồ và tăng hàm lượng catecholamin trong máu thỏ.

Thí nghiệm được tiến hành trên chuột nhắt trắng cho thấy dịch chiết từ cây thành ngạnh có thể làm tăng khả năng dập tắt phản xạ có điều kiện và kích thích quá trình hưng phấn.

Cây thành ngạnh có thể chữa bệnh cao huyết áp

Y học cổ truyền quan niệm, dược liệu thành ngạnh có tính mát, vị đắng chát, khả năng giải độc và thanh nhiệt, tốt chohệ tiêu hóa. Kinh nghiệm dân gian chia sẻ, dùng 15 - 30g lá thành ngạnh/ngày sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, kích thích ngon miệng. Ngoài ra, sắc thành ngạnh với lá ngải hoa vàng để uống có thể cải thiện tình trạng đau mỏi chân tay, ra mồ hôi trộm.

Sắc nước từ vỏ hoặc lácây thành ngạnhuống có thể chữa tiêu chảy, cảm sốt, viêm ruột, ho mất tiếng, khản cổ.

Do thành ngạnh có khả năng chống đông máu và hạ huyết áp nên cần lưu ý tránh dùng dược liệu này với thuốc Aspirin, thuốc chống đông máu, thuốc chữa cao huyết áp,...

3. Bài thuốc chữa bệnh từ cây thành ngạnh

3.1. Liều lượng và cách dùng cây thành ngạnh

Dược liệu cây thành ngạnh thường được khai thác sử dụng phần rễ, vỏ thân và lá để dùng. Bất cứ thời điểm nào trong năm cũng có thể thu hoạch thành ngạnh làm dược liệu để dùng tươi hoặc sấy, phơi khô.

Liều dùng được khuyến cáo đối với dược liệu này là 60g lá tươi hoặc 30g lá khô/ngày.

3.2. Bài thuốc chữa bệnh từ cây thành ngạnh

- Chữa bệnh đường tiêu hóa

+ Thành phần dược liệu: 30g lá thành ngạnh tươi hoặc khô.

+ Cách thực hiện: dược liệu được chuẩn bị đem rửa sạch, đun sôi cùng nước rồi chắt lấy nước uống như uống trà, dùng liên tục 1 tháng. Nếu đang bị vấn đề về hệ tiêu hóa thì có thể thêm lá vối vào nấu cùng để tăng hiệu quả chữa trị.

- Chữa bệnh sốt do cảm, đau mỏi chân tay

+ Thành phần dược liệu: 15g lá thành ngạnh, 15g lá ngải hoa vàng.

+ Cách thực hiện: đem tất cả dược liệu đi rửa sạch rồi nấu cùng 500ml nước đến khi chỉ còn 250ml thì chắt nước chia thành 2 lần uống. Nên uống khi nước còn ấm để thuốc phát huy tối đa công dụng.

Thành ngạnh sắc nước uống mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe

- Chữa bỏng da

+ Thành phần dược liệu: 30g lá thành ngạnh tươi và nước vo gạo đặc.

+ Cách dùng: lá thành ngạnh tươi đem rửa sạch rồi giã nhuyễn, trộn với nước vo gạo rồi chắt lấy nước xoa lên vết bỏng. Cứ làm như vậy liên tục 7 ngày sẽ giúp vết bỏng nhanh liền da.

- Chữa mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ, tăng huyết áp

+ Thành phần dược liệu: 15g hoa hòe, 30g thành ngạnh.

+ Cách dùng: rửa sạch toàn bộ dược liệu rồi cho vào ấm, hãm cùng nước sôi như hãm trà và uống.

- Chữa rối loạn giấc ngủ

+ Thành phần dược liệu: 15g hoa hòe, 30g lá cây thành ngạnh, 500ml nước sôi 90 độ.

+ Cách dùng: cho tất cả dược liệu hãm cùng nước rồi chắt uống như uống trà.

- Cải thiện giấc ngủ và tiêu hóa cho phụ nữ sau sinh

+ Thành phần dược liệu: 20g lá vối, 60g lá thành ngạnh tươi hoặc 30g lá khô.

+ Cách dùng: rửa sạch toàn bộ dược liệu rồi cho vào nồi cùng 1 lít nước, đun sôi trong 30 phút thì tắt bếp sau đó chắt lấy nước để uống trong ngày.

- Hỗ trợ chữa teo não

+ Thành phần dược liệu: 10g thành ngạnh, 5g thông đất.

+ Cách dùng: nấu tất cả dược liệu trên với 1 lít nước trong 20 phút rồi chắt lấy phần nước để uống 1 lần/ngày, duy trì liên tục tối thiểu 3 tháng.

- Giải độc

+ Thành phần dược liệu: 15g lá cây thành ngạnh khô.

+ Cách thực hiện: hãm dược liệu với nước sôi như hãm trà rồi uống.

- Chữa khàn giọng và ho

+ Thành phần dược liệu: 20 - 30g rễ hoặc lá cây thành ngạnh khô.

+ Cách thực hiện: sắc dược liệu để lấy nước uống cho đến khi không còn tình trạng ho, khàn giọng nữa.

- Chữa bí tiểu

+ Thành phần dược liệu: 10g thân và rễ mía dò, 20g lá thành ngạnh.

+ Cách thực hiện: đem toàn bộ dược liệu rửa sạch, thái nhỏ, sắc cùng 400ml nước đến khi còn lại 100ml thì chắt ra chia thành 2 lần uống trong ngày.

- Làm lànhvết thương

+ Thành phần dược liệu: 50g cỏ nhọ nồi, 60g ngọn cây thành ngạnh non, 40g vôi bột, 30g hạt cau giàu.

+ Cách thực hiện: dược liệu đem phơi hoặc sấy khô sau đó xay thành dạng bột mịn rồi rắc trực tiếp lên vết thương ngoài da đã được phủ lên trên bởi lớp gạc mỏng. Việc làm này sẽ giúp hút mủ trên vết thương, tạo cảm giác mát dễ chịu, kích thích vết thương nhanh khô và lên da non.

Những thông tin vềcây thành ngạnhtrên đây chỉ là nguồn kiến thức tham khảo. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong việc sử dụng dược liệu tự nhiên này, tốt nhất người bệnh nên khám và tham vấn ý kiến thầy thuốc có chuyên môn.