Có những hạnh phúc vụt đến rồi vụt đi…

Mang thai là niềm hạnh phúc của các cặp vợ chồng, thế nhưng nhiều cặp đôi chỉ vừa cảm nhận được niềm hạnh phúc ấy đã phải tạm dừng khi không maysảy thai, thậm chí sảy thai liên tiếp. Biến cố này gây tác động nặng nề tới tâm lý và sức khỏe của thai phụ. Bên cạnh đó, nhiều cặp vợ chồng rơi vào trạng thái buồn phiền, căng thẳng, thậm chí cuộc sống hôn nhân bị đổ vỡ.

Trong khuôn khổ bài báo cáo, PGS.TS Đặng Thị Minh Nguyệt cho biết, sảy thai liên tiếp là tình trạng sảy thai tái phát trên 02 lần với tỷ lệ mắc khoảng 1% ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.

Các nguyên nhân dẫn tới tình trạng sảy thai liên tiếp được chuyên gia chỉ ra, bao gồm:

• Rối loạn các cặp nhiễm sắc thể;
• Rối loạn hormoon nội tiết tố nữ của người mẹ, đặc biệt là thiếu hụt Progesterone;
• Mẹ lớn tuổi mang thai lần đầu (trên 35 tuổi);
• Rối loạn yếu tố tự miễn dịch: người mẹ có hội chứng antiphospholipid dương tính;
• Mẹ thiếu hụt yếu tố đông máu di truyền (gen đông máu Thrombophilia);
• Mẹ mắc các bệnh lý nội khoa chưa được điều trị ổn định trước khi mang thai: bệnh lý tiểu đường,tuyến giáp, giảm tiểu cầu, tăng huyết áp…
• Mẹ có tử cung có bất thường về hình thái và cấu trúc như: vách ngăn trong tử cung, u xơ tử cung, polyp buồng tử cung, hở eo cổ tử cung…
• Mẹ mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn, nhiễm trùng khi mang thai như: giang mai, lậu cầu, chlamydia… nhiễm trùng cấp tính do virus Rubella, Toxoplasma, CMV…
• Yếu tố môi trường: mẹ nghiện rượu, bia, thuốc lá, căng thẳng kéo dài, chế độ dinh dưỡng kém.

Sảy thai liên tiếp là nỗi lo sợ đối với các cặp vợ chồng chuẩn bị làm cha mẹ và là vấn đề nan giải trong y khoa

Bên cạnh đó, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nguyên nhân của sảy thai liên tiếp còn xuất phát từ:

• Tình trạng rối loạn nhiễm sắc thể và đứt gãy ADN tinh trùng ở người bố;
• Bất thường ở thai do di truyền, hoặc rối loạn trong quá trình hình thành thai; bất đồng nhóm máu Rh giữa mẹ và con.

Các phương pháp chẩn đoán sảy thai liên tiếp

PGS Nguyệt cho biết, việc chẩn đoán nguyên nhân của sảy thai liên tiếp gặp rất nhiều khó khăn và cản trở. Tuy nhiên, các phương tiện chẩn đoán hiện đại như hiện nay có thể hỗ trợ “truy vết” nguyên nhân, yếu tố nguy cơ gây ra tình trạng nguy hiểm này.

Việc chẩn đoán đúng nguyên nhân của sảy thai liên tiếp được coi là sự may mắn đối với các cặp vợ chồng, cũng là dấu hiệu tích cực trong điều trị của y bác sĩ. Dựa trên kết quả thu được, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận về nguyên nhân gây sảy thai nhiều lần, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp để giúp bạn sớm có một thai kỳ khỏe mạnh.

Các phương pháp được sử dụng trong chẩn đoán sảy thai liên tiếp bao gồm:

1/ Khai thác về tiền sử

• Bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn cung cấp các thông tin về những lần có thai (kể cả sảy thai và không sảy thai) trước đó;
• Tiền sử thực hiện các thủ thuật phụ khoa có liên quan đến buồng tử cung và vòi trứng hay không? Hoặc tiền sử khám tử cung trước đó có phát hiện gì bất thường không? Tính chất chu kỳ kinh nguyệt;
• Thói quen sử dụng rượu, thuốc lá, hoặc các chất độc hại khác;
• Tiền sử có mắc các bệnh lý nền như: tiểu đường, rối loạn chức năng tuyến giáp, rối loạn đông máu… và những loại thuốc đang được sử dụng.

2/ Khám lâm sàng

• Bao gồm một đánh giá sức khỏe toàn diện như: chỉ số BMI, đo huyết áp, hình thái tuyến giáp, rậm lông, vú tiết sữa…
• Khám phụ khoa đánh giá hình thái tử cung, âm đạo, âm hộ…

3/ Cận lâm sàng: Các phương pháp xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh và thăm dò chức năng cần thực hiện gồm:

• Xét nghiệm tổng phân tích máu, nhóm máu;
• Xét nghiệm nhiễm sắc thể;
• Hội chứng antiphospholipid;
• Gen đông máu Thrombophilia;
• Xét nghiệm nội tiết tố nữ;
• Sàng lọc các bệnh lý nội khoa có liên quan như: tiểu đường, chức năng tuyến giáp, tổng phân tích máu, chức năng gan, thận…
• Các bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm trùng như: HIV, giang mai, lậu, viêm gan B-C, chlamydia, rubella, toxoplasma, CMV…
• Xét nghiệm tình trạng đứt gãy, hoặc dị tật tinh trùng của người chồng;
• Siêu âmtử cung - phần phụ qua ngả âm đạo;
• Siêu âm bơm nước buồng tử cung (nếu có nghi ngờ polyp buồng tử cung);
• Chụp X-quang tử cung - vòi trứng;
• Chụp cộng hưởng từ tiểu khung (nếu có nghi ngờ hình thái tử cung - buồng trứng bất thường);
• Nội soi thăm dò buồng tử cung.

“Bỏ túi” khuyến cáo của chuyên gia về cách phòng ngừa nguy cơ sảy thai liên tiếp

Các khuyến cáo điều trị cho thai phụ bị sảy thai liên tục đều dựa trên nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Nếu có phác đồ chữa trị tốt, cơ hội mang thai thành công trong tương lai là rất cao: 77% nếu các kết quả cận lâm sàng không cho thấy bất thường và 71% nếu bất thường được tìm thấy.

Theo đó, một số phương pháp điều trị giúp giảm nguy cơ sảy thai liên tiếp được chuyên gia chỉ ra đó là:

• Phẫu thuật: Phương pháp phẫu thuật giúp khắc phục một số vấn đề trong tử cung (dạ con), chẳng hạn như tử cung có vách ngăn, u xơ tử cung, hoặc mô sẹo. Việc chỉnh sửa hình dạng bên trong tử cung sẽ làm giảm nguy cơ sảy thai.
• Sử dụng thuốc chống đông: Phụ nữ có các vấn đề về tự miễn dịch, hoặc đông máu (tăng huyết khối) thường được điều trị bằng aspirin và heparin liều thấp. Những loại thuốc này được dùng trong thai kỳ để giảm nguy cơ sảy thai. Bạn nên nói chuyện với bác sĩ trước khi uống thuốc vì thuốc làm tăng nguy cơ chảy máu nghiêm trọng.
• Khắc phục các tình trạng bệnh lý khác: Sảy thai nhiều lần có thể liên quan đến một số tình trạng bệnh lý. Do đó, điều trị các bệnh lý như đái tháo đường, rối loạn chức năng tuyến giáp và mức prolactin cao sẽ giúp bạn cải thiện cơ hội mang thai đủ tháng và khỏe mạnh.
• Sàng lọc di truyền: Trong khoảng 5% các cặp vợ chồng bị sảy thai nhiều lần có sự hiện diện của mất cân bằng về vật liệu di truyền gen/ nhiễm sắc thể như chuyển vị trí và đảo ngược. Lúc này, việc sàng lọc di truyền sẽ xác định được những bất thường ở bộ nhiễm sắc thể của bố và mẹ, từ đó bác sĩ tư vấn các phương pháp điều trị hỗ trợ sinh sản, phôi sẽ được sàng lọc di truyền trước khi đưa vào tử cung.

Khám sức khỏe định kỳ là điều vô cùng quan trọng đối với phụ nữ trong thai kỳ

Bên cạnh đó, mẹ bầu cũng không nên bỏ qua những biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa mối đe dọa của sảy thai liên tiếp bằng cách:

• Xây dựng lối sống lành mạnh: Thiết lập thực đơn ăn uống đủ dưỡng chất, vận động thường xuyên, ngừng hút thuốc lá, hạn chế uống rượu và cafein… sẽ làm giảm nguy cơ sảy thai nhiều lần. Bên cạnh đó, thừa cân - béo phì cũng có liên quan đến tăng nguy cơ sảy thai. Vì vậy, nếu chỉ số cơ thể trên 23, bạn cần giảm cân trước khi có em bé. Không có bằng chứng nào cho thấy căng thẳng, lo lắng hoặc trầm cảm nhẹ gây sảy thai liên tiếp. Tuy nhiên, đây là vấn đề quan trọng song hành với những thai phụ đã từng (hoặc có nguy cơ) sảy thai nhiều lần.
• Tránh các bệnh lây lan qua đường tình dục: Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như chlamydia,giang mai, bệnh lậu… khiến nguy cơ sảy thai tăng lên đáng kể. Vì thế, nếu bạn có các triệu chứng như ngứa âm đạo, tiết dịch âm đạo bất thường, tiểu đau… cần đi xét nghiệm trước khi thụ thai.
• Bổ sung axit folic: Hầu hết các bác sĩ đều khuyên tất cả phụ nữ có ý định mang thai nên bổ sung axit folic (vitamin B9) hàng ngày. Việc làm này có thể giúp giảm nguy cơ sảy thai và dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn về liều lượng axit folic bạn cần bổ sung.
• Khám sức khỏeđịnh kỳ: Đối với phụ nữ đang có kế hoạch có thai mà có tiền sử đã từng bị sảy thai, hoặc phụ nữ đang mang thai thì việc khám sức khỏe định kỳ vô cùng quan trọng. Việc kiểm tra giúp bác sĩ phát hiện được nguyên nhân có thể gây sảy thai cũng như sảy thai liên tiếp để điều trị sớm, dự phòng các nguyên nhân và có những lời khuyên xác thực nhất.

Sảy thai có thể xảy ra vì nhiều lý do, nhưng sảy thai một lần không có nghĩa là sẽ sảy tiếp lần thứ hai, thứ ba… Cần tìm ra nguyên nhân khiến mẹ bầu không giữ được em bé, cơ hội thành công ở lần mang thai tiếp theo sẽ được cải thiện. Trên thực tế, gần 2/3 phụ nữ bị sảy thai liên tiếp cuối cùng sẽ có một thai kỳ khỏe mạnh mà không cần đến bất kỳ phương pháp điều trị nào. Nhấn mạnh vai trò của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, chuyên gia khuyến cáo thai phụ cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị và đội ngũ y bác sĩ để đảm bảo kết quả thăm khám chính xác.

Đặc biệt, tại nội dung thảo luận trong khuôn khổ chương trình hội thảo có sự kết nối trực tuyến của quý đồng nghiệp tại đầu cầu Bệnh viện Quốc tế Sản Nhi Hải Phòng, bên cạnh đó là sự đóng góp ý kiến tích cực của đông đảo y bác sĩ tham dự. Bằng kho tàng kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn tích lũy qua nhiều năm công tác, PGS.TS Đặng Thị Minh Nguyệt đã giải đáp chi tiết những thắc mắc của y bác sĩ, thông tin kịp thời hướng xử trí hiệu quả trong các trường hợp thực tế.