1. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiễm toan

Nhiễm toan hay còn gọi là nhiễm độc axit. Đây là tình trạng các loại dịch trong cơ thể có nồng độ axit cao hơn bình thường khiến thận và phổi không thể duy trì sự cân bằng pH. Nhiễm toan bao gồm 2 loại rối loạn là hô hấp và chuyển hóa. Mỗi loại sẽ có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra.

Nhiễm toan hô hấp

Nhiễm toan hô hấp xảy ra khi cơ thể không thể loại bỏ CO2 do các vấn đề liên quan đến phổi hoặc đường hô hấp dẫn đến dư thừa và gây suy hô hấp. Nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Bệnh phổi mạn tính: Như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen suyễn, viêm phổi hoặc phổi bị xơ.
• Ngạt thở: Sự tắc nghẽn đường thở hoặc vấn đề hô hấp.
• Các vấn đề thần kinh cơ: Bệnh lý như bệnh nhược cơ có thể làm yếu các cơ liên quan đến hô hấp.

Ngoài ra, vùng ngực bị chấn thương hoặc cấu tạo bất thường cũng có thể dẫn đến tình trạng tích tụ CO2 trong phổi gây rối loạn pH. 

Bệnh COPD có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tích tụ CO2 trong phổi

Nhiễm toan chuyển hóa

Nhiễm toan chuyển hóa xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều axit hoặc không thể loại bỏ nó trong khi đó thận lại đào thải quá mức lượng bazơ. Theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này thường là: 

• Các bệnh về thận: Khiến chức năng thận suy giảm, khả năng đào thải axit kém gây tích tụ trong cơ thể. 
• Nhiễm độc methanol hoặc ethylene glycol: Những chất độc này gây ra sự tích tụ axit.
• Nhiễm toan do tiểu đường (ketoacidosis): Khi cơ thể không có đủ insulin để sử dụng glucose, dẫn đến việc đốt cháy chất béo và tạo ra axit cetone.
• Tiêu chảy nặng: Có thể dẫn đến mất quá nhiều bicarbonate (chất kiềm), gây nhiễm toan.

Bên cạnh đó thì những người nghiện rượu, mắc bệnh suy gan,… cũng dễ gặp hiện tượng ngộ độc axit. 

Rối loạn kiềm toan có thể do tiểu đường gây ra

2. Triệu chứng khi bị nhiễm toan

Việc tìm hiểu những triệu chứng khi bị ngộ độc axit giúp bạn sớm nhận biết bệnh từ đó có biện pháp xử lý kịp thời nhằm hạn chế biến chứng nguy hiểm. Những dấu hiệu phổ biến khi axit tích tụ trong cơ thể là: 

• Thở nhanh và sâu là cách cơ thể cố gắng đẩy CO2 ra ngoài để cân bằng pH.
• Hàm lượng axit tích tụ trong cơ thể làm ảnh hưởng đến việc sản xuất năng lượng của tế bào, dẫn đến cảm giác mệt mỏi.
• Do lượng CO2 và axit trong máu tăng lên, có thể gây áp lực và căng thẳng trên hệ thần kinh nên người bệnh thường xuất hiện các cơn đau đầu. 
• Khi cơ thể cố gắng loại bỏ axit thừa qua hệ tiêu hóa, người bệnh có hiện tượng nôn ói liên tục.
• Ở những giai đoạn nặng hơn, sự mất cân bằng axit - bazơ có thể gây ra rối loạn ý thức.
• Sự giảm oxy trong máu có thể dẫn đến tình trạng chóng mặt hoặc khó duy trì sự tỉnh táo.
• Rối loạn nhịp tim, người bệnh gặp hiện tượng đánh trống lồng ngực hoặc hồi hộp.

Người nhiễm độc axit có thể gặp tình trạng nôn ói liên tục

Nhiều người chủ quan cho rằng rối loạn kiềm toan sẽ không gây ra vấn đề nguy hiểm nhưng thực tế, nhiễm độc axit kéo dài có thể ảnh hưởng nhiều cơ quan với diễn biến phức tạp và khả năng gây biến chứng nghiêm trọng. Các triệu chứng của bệnh cũng làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, công việc của bệnh nhân và tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh khác.

3. Phương pháp điều trị nhiễm độc axit hiện nay

Việc điều trị tình trạng ngộ độc axit phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Dưới đây là những phương pháp điều trị phổ biến:

Điều trị nhiễm toan hô hấp 

Những phương pháp điều trị có thể áp dụng với bệnh nhân khi nồng độ CO2 tích tụ trong phổi là: 

• Thở oxy: Cung cấp oxy hỗ trợ khi cơ thể không thể hít thở đủ.
• Đặt nội khí quản: Để giúp bệnh nhân cải thiện hô hấp, cần dựa vào biểu hiện lâm sàng của người bệnh. 
• Thuốc giãn phế quản: Dùng trong trường hợp bệnh nhân có tình trạng hẹp phế quản, giúp mở rộng đường thở và cải thiện hô hấp.

Điều trị nhiễm toan chuyển hóa

Khi nồng độ axit tích tụ quá mức, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị tùy theo từng trường hợp:

• Bổ sung bicarbonate: Dùng để trung hòa axit trong máu, giúp cân bằng lại độ pH của cơ thể.
• Điều trị nguyên nhân: Chẳng hạn điều trị nhiễm trùng, điều chỉnh lượng insulin đối với bệnh nhân tiểu đường hoặc xử lý các vấn đề về thận.
• Lọc máu: Trong trường hợp suy thận, bệnh nhân có thể cần đến biện pháp lọc máu để loại bỏ axit và chất độc ra khỏi cơ thể.

Nhiễm toan là một tình trạng nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Nhận biết sớm và xác định nguyên nhân chính gây bệnh là yếu tố quan trọng trong việc quản lý và điều trị bệnh. Việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ theo các chỉ định y tế sẽ giúp giảm nguy cơ mắc phải tình trạng này.

Nếu bạn đang cần một địa chỉ uy tín để kiểm tra tình trạng sức khỏe thì các cơ sở thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC là gợi ý không nên bỏ qua. Tại đây không chỉ đảm bảo về trình độ chuyên môn của các bác sĩ chuyên khoa mà còn an toàn với hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, áp dụng công nghệ tiên tiến của thế giới, mang lại dịch vụ khám, chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp đến khách hàng.

Ngoài ra, khi có nhu cầu kiểm tra sức khỏe, khách hàng có thể sử dụng dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi của MEDLATEC, nhanh chóng, tiện lợi, Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế nên đảm bảo độ chính xác của kết quả. 

Dịch vụ khám chữa bệnh của MEDLATEC được khách hàng tin tưởng lựa chọn

Để đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa, quý khách hàng vui lòng gọi về tổng đài của MEDLATEC theo số 1900 56 56 56, sẽ có nhân viên hỗ trợ miễn phí.