1. Tìm hiểu về cơ vân

Cơ vânchiếm khoảng 50% khối lượng cơ thể, có hàng triệu sợi cơ nhỏ liên kết với nhau để tạo nên một cơ vân. Cơ vân có thể là cơ ngang hoặc cơ dọc, phân bố ở xung quanh xương và liên kết với dây thần kinh.

Tính đàn hồi của cơ vân tương đối tốt nên có giúp cho toàn bộ khung xương được tăng độ bảo vệ trước các va chạm mềm. Điều này cũng chính là điểm yếu khiến cho cơ vân dễ bị tổn thương khi có va chạm. Các tổn thương thường gặp làviêm cơ vân, tiêu cơ vân,...

2. Tiêu cơ vân là gì, ai có nguy cơ mắc?

Tiêu cơ vân là hội chứng xảy ra do vận động quá sức trong quá trình luyện tập thể dục làm cho khiến các tế bào cơ bị phá vỡ làm cho sắc tố myoglobin được giải phóng vào máu. Khi số lượng myoglobin trong máu quá lớn thì thận sẽ phải hoạt động nhiều hơn và không thể nhanh chóng lọc để đào thải myoglobin ra khỏi cơ thể được. Điều này theo thời gian sẽ gâysuy thận, thậm chí có thể khiến người bệnh bị tử vong.

Luyện tập quá sức là một trong các yếu tố gây tiêu cơ vân

Bệnhtiêu cơ vâncó thể xảy ra với bất kỳ ai nhưng nguy cơ cao hơn thuộc về:

- Lính cứu hỏa phải làm việc trong môi trường có nền nhiệt cao, có nguy cơ gặp rủi ro khi gắng sức.

- Vận động viên lần đầu thực hiện bài tập sức bền nếu cố gắng quá mức mà giữa các bài tập không có thời gian nghỉ ngơi thì nguy cơ tiêu cơ vân càng cao.

- Tập huấn quân đội, nhất là các kỳ tập luyện khắc nghiệt với những người trước đó vốn không có thói quen vận động nhiều.

- Bị bệnh di truyền về rối loạn cơ.

- Bị bệnh liên quan tới rối loạn về chuyển hóa.

- Đang dùng chất kích thích, ma túy, nhất là các loại ma túy có khả năng phá hủy cơ.

2. Dấu hiệu nhận biết và mức độ nguy hiểm của bệnh tiêu cơ vân

2.1. Dấu hiệu tiêu cơ vân

Người chưa quen với việc vận động nhiều và nhanh thường rất dễ bị đau nhức cơ sau khi kết thúc buổi tập. Tuy nhiên, nếu gặp các dấu hiệu sau đây thì cần cảnh giác vớibệnh tiêu cơ vân:

- Ít đi tiểu.

- Cơ sưng phù, mềm, yếu, đau nhức.

- Màu nước tiểu như màu trà.

- Bị mất nước, mất ý thức, buồn nôn.

Đây là những dấu hiệu tiêu cơ vân nguy hiểm cần thăm khám ngay để an toàn cho sự sống.

2.2. Mức độ nguy hiểm của bệnh tiêu cơ vân

Bệnh tiêu cơ vân không được điều trị ngay có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, nhất là bị suy thận. Đây là kết quả của tình trạng tắc nghẽn ống thận do myoglobin giải phóng vào máu và khiến thận phải tăng hoạt động để bài tiết.

Ngoài ra, ngườibị tiêu cơ vâncũng có khả năng gặp biến chứng hội chứng khoang - kết quả của tổn thương tế bào cơ làm cho áp lực giữa các khoang cơ tăng lên và gây nên tình trạng sưng nề. Hội chứng khoang dễ gặp nhất sau khi có chấn thương ở thành bụng, cẳng chân. Mặt khác, tiêu cơ vân cũng có thể là hệ lụy dẫn đến tăng photpho và kali máu, rối loạn điện giải.

Suy thận là biến chứng vô cùng nguy hiểm của tiêu cơ vân

3. Chẩn đoán và điều trị tiêu cơ vân như thế nào?

3.1. Chẩn đoán

Dựa trên tiền sử bệnh, kết quả thăm khám lâm sàng và các kiểm tra cần thiết mà bác sĩ đưa ra chẩn đoán xác định đối với bệnh tiêu cơ vân. Người bệnh thường sẽ được chỉ định làmxét nghiệm máuvà nếu bị tiêu cơ vân thì sẽ có kết quả tăng nồng độ kali, chức năng thận kém, có bất thường ở một số thể dịch. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu lượng creatine kinase để tìm bằng chứng phá huỷ cơ.

Một xét nghiệm khác cũng được dùng đểchẩn đoán tiêu cơ vânlàxét nghiệm nước tiểu. Kết quả xét nghiệm cho phép tìm thấy myoglobin do cơ tổn thương giải phóng ra, đây cũng là tiêu chuẩn chẩn đoán tiêu cơ vân.

3.2. Điều trị

Do tiêu cơ vân có thể gây tổn thương thận nhanh chóng nên ngay khi phát hiện ra bệnh bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh nhập viện điều trị ngay. Khi nhập viện, bệnh nhân sẽ được truyền điện giải và dịch qua đường tĩnh mạch để được bù nước và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Tiếp sau đó người bệnh sẽ được theo dõi vài ngày, chờ đến khi hồi phục sẽ tiến hànhvật lý trị liệuđể cải thiện sức khỏe cho cơ đã bị tổn thương.

Bệnh nhân tiêu cơ vân cần nhập viện để truyền dịch tĩnh mạch ngay

Những trường hợptiêu cơ vânđã có biến chứng suy thận sẽ cần lọc máu để loại bỏ chất thải và dịch, cho thận có thời gian nghỉ ngơi để sớm phục hồi. Người bệnh cần lọc máu vì lúc này thận đã bị tổn thương nghiêm trọng, không còn khả năng thực hiện chức năng ban đầu nữa.

Có những trường hợp sẽ cần điều trị vài tháng, vài năm thì thận mới hồi phục được. Bệnh nhân đã bị tổn thương thận trong tương lai sẽ có nguy cơ cao đối với bệnh thận mạn tính.

4. Phòng ngừa bệnh tiêu cơ vân bằng cách nào?

Từ những thông tin nêu trên có thể thấy rằng tập thể dục với cường độ cao tiềm ẩn rủi ro mắc bệnh tiêu cơ vân rất lớn. Vì thế, để giảm thiểu nguy cơ này, khi tập luyện thể thao, tốt nhất nên:

- Tập luyện từ từ khi bắt đầu bất cứ bài tập nào, nếu thấy dấu hiệu quá tải cần nghỉ ngơi ngay chứ không được ép cơ thể phải gắng sức.

- Luôn uống đủ nước trong quá trình luyện tập và không để cơ thể bị nóng quá. Trường hợp đang tập ngoài trời và thấy thân nhiệt tăng thì nên dừng lại để có thời gian nghỉ trong bóng râm.

Nếu nghi ngờ dấu hiệu bệnhtiêu cơ vânvà chưa biết cách nào để xác định thì quý khách hàng có thể liên hệ hotline1900 56 56 56, đặt lịch khám cùng bác sĩ Cơxương khớpcủaHệ thống Y tế MEDLATECđể được tiến hành những kiểm tra cần thiết giúp chẩn đoán đúng tình trạng của mình.