1. Cấu tạo, chức năng của xương quai xanh là gì?

1.1. Xương quai xanh có cấu tạo như thế nào?

Xương quai xanh là một phần ở phía trước bờ vai, nằm dưới phần cổ và nó khá dài. Nhìn bằng mắt thường, bạn cũng có thể nhận ra xương quai xanh nổi rõ dưới da. Nó có nhiệm vụ kết nối cánh tay ở cả hai bên cùng các phần xương còn lại. Bên cạnh cái tên xương quai xanh, trong y khoa người ta còn gọi nó là xương đòn.

Có 2 phần khớp chính được tạo nên nhờ sự gắn kết của xương quai xanh đó là:

• Khớp ức - đòn: xương ức tạo khớp nối với đầu trong của xương quai xanh.
• Khớp cùng vai - đòn: mỏm cùng vai (thuộc xương bả vai) nối với đầu ngoài xương quai xanh.

Xương quai xanh được đánh giá là một loại xương chắc chắn, có sức chịu đựng cao nhưng lại nằm ở vị trí dễ gặp chấn thương.

Xương quai xanh trên cơ thể người

1.2. Xương quai xanh và chức năng chính của nó

Khớp vai đóng một vai trò di động chủ đạo trong cơ thể chúng ta. Theo đó, loại khớp này cũng có phạm vi di chuyển rộng nên rất dễ gặp phải tình trạng trật khớp. Xương quai xanh là một trong những cấu trúc xương quan trọng giúp kết nối các khớp vùng vai.

Tại đây, xương quai xanh sẽ tham gia hỗ trợ điều khiển chuyển động của vùng cánh tay được thoải mái hoạt động. Phía trước là xương quai xanh, phía sau là xương bả vai cùng kết hợp tạo thành đai vai - một cấu trúc vững chãi giúp nâng đỡ cả cánh tay. Thêm vào đó, xương quai xanh còn phối hợp với bộ xương sườn (là các xương tạo nên lồng ngực) để bảo vệ các cơ quan quan trọng như tim và phổi trước những tác động ngoại cảnh. Ngoài ra, xương quai xanh còn có chức năng bảo vệ các mạch máu cũng như các dây thần kinh nằm ở khu vực nách và hạ đòn.

2. Xương quai xanh có thể bị tổn thương do nguyên nhân nào?

Tình trạng gãy xương quai xanh xảy ra khá phổ biến. Không khó để phát hiện ra điều này bởi vì xương quai xanh rất dễ nhận thấy ở dưới da nên bất kỳ những thay đổi hay biến dạng nào của xương đều có thể nhìn rõ được.

Mức độ gãy xương quai xanh có thể từ nhẹ đến nặng, ví dụ như nứt nhẹ hoặc gãy vụn hay gãy thành nhiều đoạn. Xương khi gãy có thể nằm ở vị trí cũ hoặc di lệch sang khu vực lân cận.

Nguyên nhân chủ yếu gây chấn thương ở xương quai xanh đó là do vùng vai bị tổn thương khi bệnh nhân té ngã, tai nạn xe cộ, có vật nặng đè lên hoặc tác động mạnh vào vùng xương này. Có những trường hợp trẻ sơ sinh bị gãy xương quai xanh là vì rủi ro trong quá trình trẻ chui ra khỏi âm đạo.

Gãy xương quai xanh khiến người bệnh cảm thấy đau đớn, cử động cánh tay bị cản trở kèm theo những triệu chứng như sau:

• Vai trượt xuống theo hướng trượt về phía trước.
• Chỗ gãy, thấy dấu hiệu mất liên tục của xương, các đầu xương gãy không di động cùng hướng.
• Khi cố nâng cánh tay lên cao sẽ nghe thấy tiếng lạo xạo.
• Đau đớn khiến bệnh nhân khó có thể nâng được cánh tay lên.
• Sưng bầm, đau vùng xương quai xanh.

Xương quai xanh giúp hỗ trợ vận động cho vùng bả vai và 2 cánh tay

Khi xương quai xanh bị gãy, ngoài cảm giác khó chịu và đau đớn thì chức năng vận động của vùng vai và cánh tay của bệnh nhân cũng bị hạn chế rất nhiều. Phần dây chằng và cơ ở đây cũng bị ảnh hưởng, từ đó làm giảm năng suất lao động hàng ngày.

3. Gãy xương quai xanh điều trị bằng cách nào?

3.1. Điều trị không cần phẫu thuật

Áp dụng cho những trường hợp chấn thương nhẹ, xương không gãy hoàn toàn bao gồm các phương pháp như sau:

• Dùng thuốc giảm đau để làm dịu bớt cảm giác đau.
• Đeo đai hỗ trợ nâng đỡ phần cánh tay để giảm thiểu sức nặng và hỗ trợ những vận động của cánh tay.
• Tập luyện các bài tậpvật lý trị liệu: tuy bệnh nhân sẽ cảm thấy đau trong giai đoạn đầu nhưng biện pháp này là cần thiết bởi vì sẽ giúp phòng ngừa nguy cơ cứng khớp nếu người bệnh không vận động trong thời gian bị chấn thương.

Nhìn chung, sức cánh tay và cơ tay sẽ giảm khi xương quai xanh gặp chấn thương. Trong quá trình xương lành lại, bệnh nhân sẽ dần giảm được cảm giác đau và đây là thời điểm thích hợp để áp dụng các bài tập vận động nhẹ nhàng. Điều này không những giúp ngăn ngừa nhược cơ và cứng khớp mà còn thúc đẩy quá trình hồi phục vùng xương quai xanh bị thương.

Tập vật lý trị liệu sẽ giúp phục hồi các tổn thương ở xương quai xanh

Ngoài ra bệnh nhân cần tuân thủ lịch tái khám định kỳ để đảm bảo vết gãy được lành lại. Chụp X-quang là phương pháp thăm khám cần thiết sẽ được áp dụng trong những lần tái khám để theo dõi bệnh tình.

3.2. Điều trị gãy xương quai xanh bằng phẫu thuật

Đối với những bệnh nhân gãy xương quai xanh mà xương di lệch nhiều thì bạn nên thực hiện phẫu thuật để đưa những mảnh xương bị gãy trở về đúng vị trí ban đầu và tránh để chúng dịch chuyển trở lại.

Sau khi hoàn thành phẫu thuật, để giảm bớt tình trạng đau nhức cho bệnh nhân thì bác sĩ có thể sẽ kê thêm các loạithuốc giảm đaukhông kê đơn, chườm lạnh, hoặc nếu đau nặng thì có thể dùng thuốc opioid trong một vài ngày. Thuốc Opioid cần được dùng theo chỉ định của bác sĩ, tránh không được lạm dụng vì nó có tính gây nghiện.

Ngoài ra, tương tự như điều trị không cần phẫu thuật thì sau khi mổ, khivết thươngđã lành thì bệnh nhân cần áp dụng các bài tập vật lý trị liệu để cải thiện mức linh hoạt trong vận động khớp vai.

Xương quai xanh (xương đòn) có vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ và hỗ trợ cử động của phần bả vai, cánh tay. Nếu phần xương này gặp chấn thương thì cần có sự chăm sóc và điều trị kịp thời để tránh gặp phải di chứng về vận động. Nếu bạn bị chấn thương xương quai xanh và cần được thăm khám hoặc hỗ trợ điều trị thì cần đi khám ngay. Bạn có thể liên hệ qua hotline1900 56 56 56của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được hỗ trợ kịp thời và đặt lịch khám ngay cùng các bác sĩ Chuyên khoa Cơxương khớp.